Scorpaena porcus
Türkçe Diğer İsimleri: Kara İskorpit, Scorpena, Kaya Balığı
Genel Bilgiler
| Özellik | Bilgi |
| Familya | Scorpaenidae (İskorpit ve taş balıkları) |
| Yaşam Alanı | Kayalık deniz tabanları, resifler, deniz çayırları, 1–60 m derinlik |
| Coğrafi Dağılım | Akdeniz, Ege, Marmara’nın batı kıyıları, Doğu Atlantik kıyıları (Portekiz, İspanya, Fas) |
| Maksimum Boy | 25–30 cm |
| Ağırlık | 250–400 g |
| Su Sıcaklığı | 14–24 °C |
| Tuzluluk | 35 ppt civarı |
Dış Görünüş
- Vücut kısa, kalın ve yanal olarak basıktır.
- Renk: Koyu kırmızımsı, kahverengi ve sarı tonlarda, taş ve kayalara uyum sağlayan kamuflaj deseni vardır.
- Dikenli sırt yüzgeçleri ve baş üzerinde keskin dikenler bulunur.
- Gözler büyük, ağzı geniş ve yırtıcıdır.
Cinsiyet ve Yaşam Döngüsü
- Dişi ve erkek bireyler ayrı, cinsiyet değişimi yoktur.
- Genellikle yalnız yaşar, bölgesini korur.
- Gün boyu sabit bölgelerde saklanır ve geceleri avlanır.
Beslenme
| Doğada | Akvaryumda Beslenme Önerisi |
| Küçük balıklar, karides, yumuşakçalar ve diğer bentik (dip) omurgasızlar. | Küçük kabuklular, karides, küçük balıklar; dipten yem almak gerekir. |
Davranış ve Ekoloji
- Gizlenme Uzmanı: Kayalıklar arasında hareketsiz kalarak kamufle olur.
- Savunma Mekanizması: Sırt yüzgeçlerindeki dikenleri zehirlidir; üzerine basıldığında ağrı ve yanma hissi oluşturur.
- Gece Avcısı: Gündüz gizlenir, akşam ve gece aktif olarak avlanır.
- Sosyal Yapı: Yalnız yaşar, sürü oluşturmaz.
Üreme
| Özellik | Bilgi |
| Üreme Dönemi | İlkbahar – yaz başı |
| Üreme Şekli | Yumurtlama (ovipar); yumurtalar pelajik, su kolonunda serbest yüzer |
| Larvalar | Planktonik dönemde beslenir ve birkaç hafta sonra dip yaşamına geçer |
Tehlikeler ve Koruma Durumu
| Tehdit | Açıklama |
| İnsan Kaynaklı | Aşırı avlanma, özellikle amatör balıkçılar için risk. |
| Doğal Yırtıcılar | Büyük yırtıcı balıklar, köpekbalıkları, ahtapotlar. |
| Koruma Durumu | IUCN: Asgari Endişe (Least Concern) |
İlginç Bilgiler
Diken zehri insan sağlığı için ölümcül değildir ama şiddetli ağrı oluşturur; acil su altında sıcak su uygulaması tavsiye edilir.
İskorpitlerin sırt dikenleri zehirlidir ve diken batması ciddi ağrı ve şişmeye neden olabilir.
Kamuflaj yetenekleri sayesinde taş ve kayalara çok iyi uyum sağlar, çoğu zaman fark edilmezler.
Yavaş hareket eder, ani saldırılarla avını yakalar.
Bazı bölgelerde “taş balığı” olarak da bilinir, dipteki kayalık görünümü nedeniyle amatör balıkçılar tarafından yanlışlıkla adım atılarak zarar görebilir.
