Sparus aurata

Daha yaygın olarak bilinen adıyla “çipura” veya “altın baş çipura”, Sparidae familyasına ait bir balık türüdür. Bu tür, Akdeniz, Karadeniz ve Atlantik Okyanusu’nun doğu kıyılarında yaygın olarak bulunur ve ticari olarak oldukça değerli bir türdür. Çipura, hem doğal habitatlarında hem de akvakültürde, yani kontrollü ortamlarda yetiştiriciliği yapılarak tüketim için önemli bir kaynaktır.

Fiziksel Özellikleri

• Görünüm: Çipura, genellikle gümüş grisi bir vücuda ve sarı bir şerit ile karakterize edilen altın rengi bir alın bölgesine sahiptir. Bu altın şerit, türün adının (“aurata” altın demektir) kaynağıdır. Vücudu yanal olarak basık ve ovaldir.
• Boyut: Çipura genellikle 20-35 cm uzunluğa kadar büyür, ancak iyi koşullarda 70 cm’ye ve 17 kg ağırlığa kadar ulaşabilir.

Davranışsal Özellikler

• Doğa: Çipura, genellikle dip bölgelerinde yaşar ve sıklıkla kumlu, çamurlu veya çakıllı tabanlarda bulunur. Ayrıca, yosunlu kayalık alanlarda da görülebilir.
• Üreme: Üreme dönemi çoğunlukla sonbahar ve kış aylarında gerçekleşir. Dişi, serbest yüzen yumurtalarını suya bırakır, erkek ise bu yumurtaları döller.

Yaşam Alanı ve Beslenme

• Habitat: Çipura, genellikle 1 ila 150 metre arasında derinliklerde bulunur. Kıyıya yakın sığ suları ve yarı tuzlu estuar alanları tercih eder.
• Diyet: Omnivor bir diyet izler; beslenmesi çoğunlukla algler, omurgasızlar ve küçük balıklardan oluşur.

Ekolojik ve Ekonomik Önemi

• Ekosistem Rolü: Çipura, yerel deniz ekosistemlerinde bir avcı olarak rol oynar ve su altı besin zincirinde önemli bir konumda bulunur.
• Ekonomik Değer: Sparus aurata, hem doğal avlanma hem de akvakültür için önemli bir türdür. Etinin kalitesi ve lezzeti nedeniyle, Akdeniz mutfaklarında çok popülerdir ve çoğu deniz ürünü restoranında bulunabilir.

Koruma Durumu

• Tehditler: Habitat bozulması, kirlilik ve aşırı avlanma, Sparus aurata için potansiyel tehditler arasındadır.
• Koruma Çabaları: Çipura, özellikle akvakültürde yaygın olarak yetiştirildiğinden, doğal popülasyonları üzerindeki baskı azaltılmıştır. Akvakültürde yetiştiriciliği, yaban hayatı üzerindeki avlanma baskısını azaltmaya yardımcı olur.

Çipura, özellikle Akdeniz bölgesinde ekonomik ve ekolojik açıdan büyük bir öneme sahiptir. Bu balığın sürdürülebilir yönetimi, deniz kaynaklarının korunması için kritik önem taşır.